Zażalenie na przeszukanie

Zażalenie na przeszukanie – czy warto? (kontynuacja historii Kacpra rozpoczęta w poście Przeszukanie mieszkania). Po powrocie ze sklepu postanawiasz zadzwonić jeszcze raz do matki.
– Wyszli? – pytasz od razu.
– Tak, nie ma ich. Zabrali Twojego laptopa, coś wykręcali ze starego komputera i znaleźli 2 takie małe, nie pamiętam jak się to nazywa. Widziałam to czasami włożone do laptopa – czyli stało się tak jak przewidywałeś. Dodatkowo zabrali pewnie 2 pendrive’y, ale tam nic nie ma.
– Mówili w jakiej sprawie przyszli?
– Szukali Twoich komputerów. Powiedziałam im, że nie wiem, co tam masz w swoim pokoju.
– Ale mówili w związku z jaką sprawą?
– Nie, zostawili tylko jakiś papier.
– OK, zrób proszę zdjęcie i wyślij mi Whatsappem. Mogę dzwonić z różnych numerów, odbieraj proszę wszystkie połączenia. Na razie – kończysz szybko, aby matka nie zadawała niepotrzebnych pytań.

Za chwilę przyszły zdjęcia. Czytasz kilka razy protokół z przeszukania i nigdzie niczego nie znajdujesz. Poza informacją na drugiej stronie, że wzywają do dobrowolnego wydania komputerów, telefonów i nośników informacji należących do Ciebie. No nic, trzeba poszukać jakiegoś adwokata i z nim porozmawiać.

Po wstępnej rozmowie pytasz:
– Panie Mecenasie warto wnosić zażalenie na przeszukanie?
– Jak najbardziej warto. Szczególnie w Pana sytuacji. Dzięki temu można uzyskać wstępne rozeznanie w jakiej sprawie toczy się postępowanie, a być może będą musieli oddać zatrzymane rzeczy lub tego co znajdą na komputerach nie będzie można wykorzystać w Pana sprawie.
To mnie jednoznacznie przekonało i ustaliłem z moim obrońcą, co robimy dalej.

Zażalenie na przeszukanie – co daje?

Najważniejszym skutkiem wniesienia zażalenia na przeszukanie jest dostęp, co najmniej częściowy, do akt postępowania. Jest to szczególnie przydatne w przypadku, kiedy przeszukanie następuje bez Twojej obecności i nie zostałeś zatrzymany. Wtedy przed ogłoszeniem Tobie zarzutów będziesz wiedział, czego dotyczy Twoja sprawa. Daje to możliwość zastanowienia się nad linią obrony. Ponadto wiesz, czy grozi Ci areszt, czy raczej zakończy się na dozorze Policji.

Zażalenie na przeszukanie daje również możliwość odzyskania rzeczy, które zostały zatrzymane. Jeżeli funkcjonariusze Policji lub innej służby zrobili przeszukanie nielegalnie lub łamiąc zasady to jest taka szansa. Pewnie zdarza się to niezwykle rzadko, jednak nie takie rzeczy już widziałem w swojej pracy adwokackiej. Niejednokrotnie należy walczyć do końca.

Zażalenie na przeszukanie – jak wnieść?

Termin do wniesienia zażalenia wynosi 7 dni. Jeżeli przeszukanie nastąpiło na podstawie postanowienia prokuratora to termin liczy się od daty przeprowadzenia przeszukania. Tak samo od daty przeszukania biegnie termin na wniesienie zażalenia na sam sposób przeszukania, a nie jego zasadność. W przypadkach najczęstszych to jednak Policja lub inne służby dokonują przeszukania na podstawie legitymacji służbowej lub na podstawie nakazu wydanego przez odpowiedniego komendanta. Akurat w sprawach przestępstw seksualnych zdecydowanie częściej będziemy mieli do czynienia z postanowieniem prokuratora o przeszukaniu.

Zażalenie wnosi się do prokuratora prowadzącego śledztwo lub nadzorującego dochodzenie. Liczy się data stempla pocztowego. Prokurator przekazuje zażalenie wraz z aktami do właściwego sądu. Jeżeli byłeś obecny przy przeszukaniu i nie podobał Ci się sposób, w jaki został przeprowadzony to masz swoje argumenty. Po prostu je opisz. Jeżeli uważasz, że niesłusznie dokonano przeszukania to niestety musisz zapoznać się z aktami sprawy, bo inaczej ciężko znaleźć argumenty. Na początek możesz wnieść ogólne zażalenie i jednocześnie złożyć wniosek o wgląd do akt. Po zapoznaniu się z nimi możesz uzupełnić zażalenie.

Dostęp do akt

Dostęp do akt uzależniony jest od decyzji prokuratora. Tak jak w sprawie wniosku o areszt prokurator powinien udostępnić co najmniej tę część akt, która wskazuje na zasadność przeszukania. Jeżeli prokurator odmówi dostępu do akt to istnieje możliwość zaskarżenia tego zarządzenia do sądu.

Z akt możesz dowiedzieć się kto i co zeznał lub powiedział na Twój temat. Jakie według tej osoby mogłeś popełnić przestępstwo lub jakie dowody mogłeś mieć. To daje argumenty do uzupełnienia zażalenia. Dodatkowo wiesz już więcej o tym postępowaniu. Oczywiście możesz się sam domyślać, czego sprawa dotyczy. Okazuje się jednak, że często postępowanie dotyczy tylko części tego, co masz na sumieniu. Ile to już razy spotkałem się z sytuacją, kiedy podejrzany zupełnie nieświadomie sam siebie oskarżał. Czasami sytuacja jest odwrotna, że Policja wie zdecydowanie więcej niż się Tobie wydaje.

Zażalenie na przeszukanie – przez osobę poszukiwaną

Osoba poszukiwana może sama wnieść zażalenie. Jednak bez obrońcy (adwokata lub radcy prawnego) niewielkie są szanse na skuteczność. Nie będziesz miał możliwości przeglądania akt. Nie będziesz mógł uczestniczyć w posiedzeniu sądu. Czasami i tak i tak trzeba wnosić o zezwolenie na uczestniczenie w posiedzeniu sądu rozpoznającego Twoje zażalenie.

Dlatego niestety w przypadku kiedy się ukrywasz, warto pomyśleć o obrońcy. Jeżeli jednak będziesz działał(a) sam(a) to pamiętaj, że możesz nadać go tylko na Poczcie Polskiej lub innym odpowiedniku w innym kraju Unii Europejskiej. W chwili obecnej nie dotyczy to Wielkiej Brytanii. W innym przypadku zażalenie musi dotrzeć przed terminem do polskiego konsulatu lub do prokuratury np. wysyłając firmą kurierską.

*********

Zachęcam do śledzenia kolejnych wpisów. Najlepiej zapisać się do newslettera. Link znajduje się z lewej strony.

W sprawie zażalenia na przeszukanie mówi art. 236 kpk.

Adwokat Tomasz Kazubski